Niet de vrucht was de verleiding. Want: Zij beiden waren naakt, Adam en zijn vrouw, maar zij schaamden zich niet. De slang nu was het listigste dier, Gen.2:25-3:1. Die vrucht hing er lang zonder een begeerte in hen op te wekken. De verleiding voor Adam en Eva was het vooruitzicht.
De Hebreeuwse woorden voor naakt en listig lijken sprekend op elkaar en lijken zeer verwant. Je zou mogelijk kunnen vertalen met: de slang was het naakste dier, met andere woorden het meest onbeschaamd, brutaal. Zoals Adam en Eva op een onbevangen manier zich niet schaamden, zo was de slang schaamteloos. En schaamteloos was het wat gebeurde.
Eva
De slang opereert als een boulevardblad. Je kunt alles zeggen, zonder in strijd te komen met de waarheid, als je er maar een vraagteken achter zet. Daarmee leidt hij Eva af van waar het om gaat. Hij trekt haar in een discussie waarin zij God verdedigen moet. Nee, God heeft niet gezegd dat we van geen enkele boom mogen eten. En voor ze het weet, is ze in gesprek. En dan kan de slang het vraagteken rustig weglaten: nee, zoals God het heeft gezegd, is het niet.
Nee, nergens liegt hij. Hij verlegt de scope. Hij verplaatst dat wat God gezegd heeft over de geestelijke werkelijkheid, naar de vleselijke wereld. Naar het vlees zullen ze niet sterven, maar kennis nemen van het kwaad. Dat ze daarmee geestelijk sterven, vermeldt hij niet.
De verleiding
Eva is op een terrein terechtgekomen, waar ze helemaal niet hoort. Namelijk zonder geestelijke eenheid met Adam, het hebben over aardse zaken. Daardoor gaan de lampen niet op rood, maar krijgt ze oog voor waar ze op gericht is, de begeerlijkheid van deze aardse vrucht en het daarmee gepaard gaande aanbod. Dat werd de verleiding.
Hoe kan het dat Eva begeerde door het eten van een vrucht verstandig te worden? Dat kan toch helemaal niet door het eten van een vrucht? Ze was verblind geraakt door het vooruitzicht gelijk te worden aan God.
Nee, niet door een magische kracht van de vrucht, maar door de handeling die in strijd was met het gebod. Dat heeft zij zich heel goed gerealiseerd. Ze zou door een keuze, onafhankelijk van God, net zo als God zijn. Niet afhankelijk ondergeschikt, maar gelijkwaardig, en net zo verstandig, en net zoveel weten.
Hier was God gerichtheid nodig om de valkuil te zien.
Maar het was een te grote verleiding die ze niet kon weerstaan. En daar is maar een reden voor, ze liet zich in de natuurlijke wereld, in het vlees, benaderen en zocht niet de geestelijke eenheid met Adam. Ze overlegde niet. Sterker, ze trad handelend op, zowel in de beoordeling, het nemen van de vrucht, alswel in het geven van de vrucht aan Adam. Hier, eten!
Adam
Wat deed Adam? Adam stond erbij en keek ernaar. Hij greep niet in. Hij zei niet: Eva, dit zijn rare vragen en foute opmerkingen. Ik heb nog nooit zo horen spreken. We moeten samen in geestelijke eenheid naar onze God toe, Hem vragen ons te leiden en verstandig hiermee te doen omgaan. Nee, ook voor hem was de verleiding te groot. Hij accepteerde zowel de woorden van de slang als het optreden van Eva. Hij nam niet zijn plaats in.
De God gerichte was verblind door zijn zelf gewenste lichamelijke gerichtheid op Eva.1 En dat maakt hem de hoofd verantwoordelijke. Hij was bewust passief; actief passief. Hij liet het erop aankomen. Vanaf het moment dat hij God vroeg om een aan hemzelf gelijkwaardige hulp, wilde hij buiten God zijn keuzes kunnen maken. Toen al had hij zich afgedraaid van God. En nu was daar het moment – om zelf keuzes te maken – in praktijk te brengen.
Hij liet bewust Eva volledig in de steek.
Zeer bijzonder is dan ook dat wanneer God de weg naar de boom des levens afsnijdt daar staat dat God Adam, de mens, enkelvoud, liet weggaan uit de tuin van Eden om de bodem te bewerken waaruit hij was genomen. Gaat dit alleen over Adam en is Eva meegegaan? Dan God past hier de gevolgen in directe zin op Adam toe.
Maar het kan ook zijn dat God hier bewust Adam en Eva samen als ‘de mens’ aanspreekt.
Het kernpunt waar het omging. Jullie wilden twee aparte mensen zijn, maar Ik behandel jullie zoals Ik het bedoeld heb: als een eenheid. Man en vrouw: mens.
De kern
Eva gebruikte niet haar door God meegegeven specifieke antenne voor aards geestelijk leven, maar reageerde uit haar aardse vleselijkheid. Adam ‘vergat’ dat hij een voortdurende herinnering was aan, beelddrager was van het beeld van God. Hij keek naar zijn eigen vleselijke beeld, Eva. En samen sloegen ze de handen niet ineen tot een geestelijk bolwerk van eenheid.
Jazeker, deze val van de mensheid was te voorkomen zijn geweest. De verleiding was niet te groot. Adam had zich op achterstand gezet door twee vlezen te willen zijn. Daardoor was de mens geen geestelijke vesting meer, volledig toegerust voor de geestelijke strijd. Maar nog hadden Adam en Eva die geestlijke eenheid wel kunnen zoeken, waardoor ze de verleiding zeker hadden gepareerd. Maar nu ze dat niet deden, bleven zij kwetsbare vleselijke mensen die daardoor niet het geestelijk onderscheidingsvermogen hadden om te zien waar het op aankwam.
Naar de volgende pagina. waar we ingaan op het begeren en wat dat inhield.
Noot:
- De aardsheid, de lichamelijkheid, de vleselijkheid is wat Adam zich had gewenst toen hij een vrouw wilde. Dat maakt hem nu blind voor de geestelijke kant van de zaak. In Genesis 6:2, Judas1:6-7 en het boek Henoch lezen we hoe ook engelen volkomen in de ban raken van het begeerlijke lichaam van de vrouw en daarmee zondigen. Op een aantal plaatsen in de bijbel waarschuwt God dan ook voor de begeerlijkheid van de vrouw buiten Hem om, buiten het huwelijk om.
We zien dan ook dat op dat punt de grote verleiding in deze wereld zit. De vrouw als lustobject. Daarnaast macht; heersen. Een afleider daarvan is geld. Met geld is alles te koop. Macht en sex, het is de dodelijke combinatie, waar steeds weer opnieuw van blijkt dat maar weinigen dat kunnen weerstaan. Vroeg of laat corrumpeert iemand. Denk aan Salomo.
Hier slaat dan ook op de uitdrukking in Op.14:4 Dezen zijn het, die zich niet met vrouwen hebben bevlekt, want zij zijn maagdelijk. Dat gaat niet over celibatair geleefd hebbende mannen, maar over mannen en vrouwen die in alles het Lam hebben gevolgd. Niet een vleselijk, maar een geestelijk leven hebben geleid. ↩︎