6.13 Jezus en echtscheiding

Jezus en echtscheiding

Hoe verhouden Jezus en echtscheiding zich. Hij de Zuivere, de Reine. Die kwam voor heelheid. Hoe ging Hij met gebrokenheid om.

Neemt Jezus afstand van het Oude Testament?
De scheppingsorde

De Farizeeën vragen de Here Jezus of het volgens Hem geoorloofd is je vrouw om allerlei redenen te verstoten.

De Here Jezus licht toe dat Mozes dat heeft toegestaan vanwege de hardheid van ons hart. Maar, zegt Hij, de scheppingsorde is dat man en vrouw voor het leven een verbintenis hebben.

De vraag is echter of de Here Jezus met deze verwijzing naar hoe het oorspronkelijk bedoeld was, ook de Oudtestamentische regeling afschaft.

Als dat het geval is, dan gaat in ieder geval Paulus buiten zijn boekje door echtscheiding in bepaalde situaties toe te staan.

Ontucht

In Mat.5:32 en 19:8 geeft Jezus aan dat alleen hoererij reden is voor verstoten. In het Grieks staat porneia dat letterlijk ‘ontucht’ betekent. Dat is meer dan overspel. Dat houdt allerlei zaken op seksueel gebied in.

Als er geen sprake is van ontucht en toch wordt verstoten, maak je dat er overspel gepleegd kan worden. Dit omdat de huwelijkse band dan niet verbroken is.

De ware wet

Maar wat geldt is dat Jezus nooit een tittel of jota van de wet heeft ontbonden en zeker niet dingen zei die in strijd waren met de wil van Zijn Vader.

Deze uitspraak deed Jezus in Zijn toespraak (de bergrede) waarin Hij het uiterlijk naleven van de wet verlegde. Hij verdiepte dit naar het naleven vanuit een diepe innerlijke overtuiging. Het naleven vanuit liefde naar de geest van de wet; liefde voor God en liefde voor de naaste.

De reactie van Jezus naar de Farizeeën is alleszins begrijpelijk wanneer we zien dat de Joden (met name de Sadduceeën) er lustig op los hadden gefantaseerd voor welke redenen je allemaal wel niet kon scheiden.

Vervolgens proberen de Farizeeën Hem nu met deze vraag in conflict te laten komen met Mozes. Dat was de achtergrond van de vraag! Ze stelden een strikvraag: om Hem te verzoeken, staat er bij.

(Zij zagen Jezus barmhartig omgaan met allerlei zondaren en tollenaars. Maar de wet van Mozes schreef toch steniging voor in het onderhavige geval. Dus hoe zou Hij zich daaruit redden?)

Kijken vanuit de oorspronkelijke bedoeling

En dan zegt Jezus, even wachten, terug naar het begin zoals het bedoeld was. Hij legt uit waarom “Mozes” de scheidbrief heeft gegeven. Namelijk, vanwege de hardheid des harten; gebrokenheid van het leven.

Daarvoor had Zijn Vader via Mozes reeds regels gegeven.

De Sadduceeën namen het ‘iets schandelijks’ als uitgangspunt om daarmee het recht van echtscheiding om allerlei redenen te claimen.

En dan zegt Jezus, nee, in de juiste volgorde: er is regelgeving voor de hardheid van hart, de gebrokenheid van dit zondige leven, waarvoor een scheidbrief gegeven moest worden,  maar . . . . . de bedoeling en eis is huwelijkse trouw.

(Dat verklaart ook waarom Hij hier tegen de Farizeeën, zo scherp en duidelijk antwoordt en tegelijk naar zondaressen in concrete gevallen zo zachtmoedig en expliciet niet veroordelend sprak(2).)

De noodzaak van de scheidbrief

Het feit dat overspel, of eigenlijk ontucht, apart door Jezus wordt genoemd, komt omdat er door overspel helemaal geen sprake meer is van een verbintenis. Dan werd er geen scheidbrief gegeven omdat er dan al sprake was van een scheiding en werd er gestenigd. (Dat werd in de tijd van Jezus overigens niet toegepast).

In alle andere gevallen is een scheidbrief noodzakelijk om de vrouw te beschermen tegen het kwaadwillig wegzenden door de man. Daardoor zou er namelijk sprake zijn van overspel bij een nieuwe verbintenis, omdat de oude nog niet was opgeheven.

Met andere woorden, de scheidbrief werd gebruikt in de gevallen waarin geen sprake was van  overspel. Door overspel was er al geen sprake van een huwelijkse band. Daarbuiten moest de huwelijkse band dus verbroken worden door de scheidbrief.

Naar de volgende pagina waar we naar de uitspraken van Paulus over echtscheiding gaan kijken.


Noot:

(2) Denk aan de Samaritaanse vrouw die al met haar zesde man bezig was. Een niet-Israëlitische(!) vrouw die er een ongebreideld zondig leven op na hield. Haar keurt de Here Jezus waardig één van de mooiste uitspraken te doen die Hij ooit deed, Joh.4:14. Hij geeft haar een uitleg die Hij de discipelen zelfs nog niet had gegeven, Joh.4:23. En dat zonder haar te veroordelen, geen woord zelfs over haar levenswandel. Zelfs niet een “gaat heen in vrede en zondig niet meer”.

Plaats een reactie

Inhoudsopgave